لل
یک عکس از: قباد حیدر

من گم شده‌ام

اشعارم را زمزمه کن

شاید خود را بیابم

یک شعر از: حمیدرضا رحیمی

راه می‌روم، مثل ابر

و پشتوانه‌ی بغضم دریاست

وقتی‌که دستان بازی‌گو‌ش‌ات

تسبیح هزار دانه اشکم را

پاره می‌کند

ادامه‌ی خواندن→

نوشته: محمود دلخواسته

 

اولین بار که اسم احمد افرادی را شنیدم، مدتی بعد از انتشار کتاب آقای میرفطروس تحت عنوان:

«دکتر محمد مصدق، آسیب شناسی یک شکست»

بود که به قرآن و انجیل سلطنت‌طلبان تبدیل شده و چون چماقی بر سر مصدقی‌ها زده می‌شود که این‌هم از مصدق شما و بلایی که کشور را دچار آن کرد!

بعد از چند ماه، اولین مقاله از چهار مقاله احمد افرادی که در گویا، تحت عنوان:

«آسیب رسانی به حافظه تاریخی: نگاهی به کتاب “آسیب شناسی یک شکست”، نوشته آقای علی میرفطروس» را خواندم که بگونه ای مستند به سراغ بعضی از رفرنس‌ها و اسنادی که میر فطروس در جهاد اکبر خود بر ضد مصدق به آن رجوع داده بود رفته و نشان داده بود که ایشان با تحریف و دستبرد در اسناد و رفرنس‌ها به هدف مورد نظر خود رسیده است.

احتمال دادم که به “جرم” افشاگری، مورد عنایت! چماقداران سلطنتی قرار خواهد گرفت و به همین علت، پیامی برای قدردانی از کوششی که به عمل آورده بود، برای ایشان فرستادم. بعد از رد و بدل کردن چند پیام، اولین تماس تلفنی انجام شد که متوجه شدم حدسی را که زده بودم درست بوده است و  بی اخلاق‌های پهلوی‌طلب آن‌قدر ایشان را زیر فشار قرار داده بودند که روح حساس ایشان تاب نیاورده و پزشک داروهای آرام بخش در اختیار ایشان قرار داده است. ادامه‌ی خواندن→

حسین آتش‌پرور

خرداد ۳۱, ۱۴۰۳

یک داستان از: حسین آتش‌پرور

نقل از نشریه ادبی آونگ

آن ماهِ تابان را که مى‌بینى، یوسفِ کنعان است. یوسفِ کنعان در وسطِ بشقابِ سفال نشسته است. آن عمارت هم عالى‌قاپوست و آن نگارشیرین رفتار را که با طُره‌ى مو برکنار گیسو به نظاره نشسته‌اى، زلیخاى‏ مصری‌ست. آن سیب‏‌هاى سرخ هم معلوم نیست مال چه کسى باشد. شاید که آن‏‌ها را براى بچه‌ى یتیم کنار گذاشته باشند.

آن طرف، حوریان انگشت حیرت به لب. آن سمت، غلام‌ها دست به‏ کمر. جارچى از بالاى مناره جار مى‌کشد. مناره از چشم‌هاى مردم‏ ساخته شده!

این‌جا شهر کورانه.

آن کودک که پاورچین پاورچین به سمت یکى از حجره‌ها می‌رود، فرزند سید جمال است.

– به کجا سید محمدعلى؟

سید محمدعلى هراسان به دو طرفش نگاه مى‌کند و مى‌ایستد:

یکى بود، یکى نبود؛

مادرم گفت «برو این کاغذ را براى پدرت پست کن»

و کاغذ را نشان داد.

آن دکان عطارى را که در یکى از حجره‌هاى میدان نقش جهان‏ مى‌بینى، پست‌خانه‌‌ی اصفهان است. عطار کشک و زغال و تنباکو ‏مى‌فروشد. سید محمدعلى که وارد میدان شد، دید عده‌اى جلو عطارى‏ صف کشیده‌اند. نزدیک‌تر رفت. آن‌هایى که صف بسته بودند، هر کدام ‏صد‌نار مى‌دادند و براى تبرک نفت مى‌خریدند و مى‌ریختند روى دو تا آدم ‏بلند قد.

– نفت روى دو تا آدم بلند قد!؟

– بله! نفت روى دو تا آدم بلند قد.

– آن دو تا بهرام و سیاوش نبودند؟

– یادم نیست. دو تا بلند قد بودند که مردم براى ثواب از عطار نفت ‏مى‌خریدند و مى‌ریختند روى آن دو نفر

یکى کبریت کشید!

– آن‌که کبریت کشید، عباس بود یا جلال؟

– یادم نیست. چهره نداشت. شاید ابوالفضل بود. در دستِ راستش‏ یک قفس طوطى داشت.

آن دو نفر سرتا پای‌شان یکپارچه آتش شد. دور میدان شروع به‏ دویدن کردند.

مردم سر به دنبال‌شان بودند و هلهله مى‌کردند.

– چرا نمى‌پرسى که براى چه آن‌ها را آتش زده بودند؟

– براى چه آن‌ها را آتش کشیده بودند، سیّد محمدعلى؟

– براى آن که می‌‏گفتند بابى هستند. دوره‌ى ظل‌السلطان بود.

آن آدمى را که مى‌بینى سبیل‌هایش از بنا گوش در رفته و اطرافش را خدم و حَشم گرفته و بر مسندِ شاه عباس تکیه داده، ظل‏‌السلطانه

ظل‌السلطان قیچى را به هم زد و هوا را برید: این قیچى براى گوشتِ ‏بدن سید جمال است.

جمال‌زاده گفت: «مادرم مرا صدا زد» پسرم! سید محمدعلى، فوراً برو این کاغذ را پست کن تا خبر به پدرت برسد.»

ادامه‌ی خواندن→

ادامه‌ی خواندن→

همکارمان هلن شوکتی در هر شماره به موسیقی و هنرمندان ایرانی که به نوعی در اعتلاء و ارائه این هنر روح‌پرور دست داشتند می‌پردازد که از نظرتان می‌گذرد.

فصل سی‌ و دوم

هلن شوکتی

دكتر داريوش صفوت، موسيقى دان فرزانه و افتخار،، در سكوت

(۱۳۰۷- ۱۳۹۲)

او فرزند ارشد على‌اصغر صفوت پسر ارشد ميرزا آقاجان صفوت‌الممالك بود. وى يادگيرى سه تار را نزد پدر آغاز و بدليل نشست و برخاست پدر با اهالى هنر ازجمله حبيب سماعى در شانزده سالگى نزد وى سنتور را آموخت و براى تكميل نوازندگى نزد استاد ابوالحسن صبا مشق سه تار كرد. 

در جايى صبا از او بعنوان بهترين شاگرد خود ياد كرد كه دركى دقيق و ظريف از موسيقى ايرانى دارد.

صفوت در كنار يادگيرى موسيقى، تحصيلات آكادميك خود را نيز با قبولى و فارغ التحصيلى از دانشكده 

حقوق دانشگاه تهران ادامه داد. 

استاد صفوت نزديك به  ده سال و تا قبل از درگذشت استاد صبا از محضرش كسب فيض كرد. بعدها پس از مرگ استاد صبا، صفوت كه از ميان شاگردان صبا و اهالى موسيقى آن زمان، به استعداد و طبع روان شهره بود، در هنرستان عالى موسيقى مشغول به تدريس شد. ادامه‌ی خواندن→

آمده در: صورت‌کتاب علی یاری

پلنگیدن چرا؟ 

یادی از طرزِ طرزی افشار

محمد طرزی افشار، از شاعران سدۀ یازدهم است. شعرش ازنظر مضمون‌آفرینی یا ابتکار در تصویر و تخیّل خلاقانه چیزی زیادی برای گفتن ندارد. هنر عمدۀ او فراروی از دستور زبان فارسی و ساختن فعل از سازه‌های غیرفعلی یا به تعبیری ساختن مصدر جعلی است. هم فعل‌های تازه ساخته هم نحو را برهم زده. گویا تخلّص او هم از همین طرز تازه‌اش مایه گرفته. هنجارگریزی او در ساحت زبان حتی با معیارهای شعر روزگار ما هم که دورۀ زبان‌گرایی و بازی‌های زبانی است نوآیین است. اغلب تذکره‌نویسان کار او را در حد «شوخ‌طبعی» و «ظرافت» فرض کرده‌اند. استاد شفیعی کدکنی در بحث از سبک شخصی و تردید در ماندگاری برخی از نوآوری‌های شاعران معاصر، با بیانی طنزآمیز و انکارگرایانه، طرزی را «صاحب‌سبک‌ترین شاعر تاریخ ادبیات ایران» خوانده (موسیقی شعر، ص هشت). 

طرزی از اسم ساده، مکان، مضاف و مضافٌ‌الیه، صفت، عبارت‌های عربی و ترکی و… مصدر جعل کرده و از آن‌ها فعل ساخته یا گاه تنها نحو زبان را در شعر خود برهم زده است. تصحیحی از دیوان طرزی افشار به همت #فاطمه_مدرسی و #وحید_رضایی_حمزه‌کندی سال ۱۳۹۵ در فرهنگستان زبان و ادب فارسی چاپ شده. نمونه‌هایی که در ادامه می‌خوانید از این چاپ است: 

یار موزون من نگوشانید

غزلیدم اگر رباعیدم/۱۴۰

[نگوشانید: گوش نکرد]

در فراقت چند غمگینیده و نالیده باشم

خوش دمی کز دیدن روی تو خوشحالیده باشم/۱۴۱

دلبرا از غم تو پیریدم

بی تو از جان خویش سیریدم/۱۳۴

اگر دیگران می ز غیر احتیاطند

من از سایۀ خویش می‌هراسم/۱۳۵

[می ز غیر احتیاطند: از غیر احتیاط می‌کنند]

با من دل‌خسته ای دلدار جنگیدن چرا؟

تو غزال گلشن حسنی پلنگیدن چرا؟/۷۲

با جمالی که ز خورشید بسی می‌خوبد

سر ز محمل مَبُرون قافله می‌آشوبد/۹۷

[مبرون: برون مبر]

اگر خود می‌رود بر آسمان مرغ

نمی‌ با من شود همداستان مرغ/۱۲۴

[نمی با من شود: با من نمی‌شود]

بر چشم طرزی می‌رستخیزد

بی روی و مویت روز و شبیدن/۱۴۴

به گرد وصل تو طرزی کجا رسد که ز رفعت

بلند می‌تَرد از مهر و ماه منزلت تو/۱۵۲

[بلند می‌ترد: بلندتر است]

طعنه بر من مزن ای یار نمی‌تهرانم

واجبیده است به‌ناچار نمی‌تهرانم/۱۴۰

ز هجر عزیزان دلم می‌حزیند

که صد یوسفش می غلام کمیند/۹۹

[صد یوسف غلام کمینۀ اوست]

به کوی وصل تو شاید هدایتیده شوم

همیشه درد من است اهدنا الصّراطیدن/۱۴۷

طرزی میَم امید که آخر ترحمد

می‌واثقد به آن شه خوبان رجای من/۱۴۶

از جفاییدن معشوق نَشِکوَد عاشق

لیک از دست رقیبان دل پرخون دارد/۹۴

[نشکود: شکایت نکند]

.

شماره‌ی ۳۷

پوران فرخزاد -خواهر بزرگتر فروغ- در جایی درباره ویژگی های رابطه این دو گفته بود:

“گمانم با معرفی اخوان ثالث بود که فروغ در “گلستان فیلم” مشغول به کار شد. یک روز فروغ با التهاب و هیجان خاصی به من گفت : با مردی آشنا شدم که خیلی جالب است . اثر فوق العاده‌ای روی من گذاشته. محکم و با نفوذ است . بسیار جدی است. اصلا غیر از مردهایی که تا حال شناخته بودم . برای اولین باریست که از کسی احساس ترس می‌کنم . از او حساب می‌برم . او خیلی محکم است. و این مرد که بعدها شناختم کسی نبود غیر از ابراهیم گلستان. وقتی گلستان در زندگی فروغ جدی شد، او هر روز آرام‌تر، تو دارتر و ساکت‌تر می‌شد. بعد از این‌که ابراهیم گلستان در نزدیکی استودیو گلستان خانه‌ای برای فروغ ساخت من که تقریبا هر روز ناهار با فروغ بودم دیگر کم‌تر او را می‌دیدم . گلستان هر روز برای فروغ مسئله‌ای جدی‌تر و عمیق‌تر می‌شد . فروغ با همه‌ی قلب‌اش عاشق گلستان شده بود و برای فروغ گویی جز گلستان هیچ چیز وجود نداشت . این عشق فروغ را از سرگردانی‌ها نجات داده بود. بسیار آرام و ساکت شده بود. از دوستان قدیمی‌اش کاملا کناره گرفت و هر وقت در تهران بود تمام ساعاتش را در استودیو گلستان  سپری می‌کرد. فروغ برای تهیه فیلم‌ها زیاد به مسافرت می‌رفت . یادم هست چندی قبل از فاجعه مرگش با گلستان، سفری به شمال رفتند که در راه اتومبیل‌شان تصادف می‌کند و گلستان زخمی شد وقتی به تهران بازگشتند فروغ با نگرانی و از ته قلب‌اش با جوش و خروش خالصانه‌ای گفت : می‌دونی پوران اگر خدایی نکرده در این تصادف گلستان می‌مرد من حتی یک لحظه هم پس از او زندگی را تحمل نمی‌کردم و خودم را می‌کشتم.”

ادامه‌ی خواندن→

نوشته: جهانگیر هدایت

“زنده به گور” سیاه چاله شد

    صادق هدایت چندین داستان کوتاه دارد که در ژانر روان داستان”Psycho Fictions” قرار می‌گیرند. اولین داستانی که در این ژانر قرار می‌گیرد “زنده به گور” است که در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۰۸ در پاریس نوشته شده است.البته مجموعه داستانی هم با نام “زنده به گور” چاپ شده که شامل ۹ داستان کوتاه می‌باشد. مهم‌ترین داستان‌های این مجموعه “زنده به گور”، “آبجی خانم” و “آب زندگی” است که اصولاً در بین داستان‌های صادق هدایت، جای خاص و بسیار مهمی دارند. اخیراً این کتاب بسیار پر ارزش توسط یکی از ناشرین که مهارت فوق‌العاده‌ای در بی‌ارزش کردن آثار با ارزش صادق هدایت دارد چاپ و منتشر شده است. در این کتاب ۱۹۵ مورد ممیزی داستان‌ها ملاحظه می‌شود که شامل ۸۷ مورد تغییردر متن، ۳۵ مورد تحریف متن، ۵۹ مورد حذف از متن و ۱۴ مورد اضافه کردن بی‌مورد به متن بوده است. این داستان‌ها نوشته صادق هدایت نیستند. این کتاب نباید به نام صادق هدایت و تصویر دوگانه چهره او را روی جلد داشته باشد. این گونه اعمال تجاوز علنی به حقوق مدنی نویسنده و خرابکاری در فرهنگ و ادب ایران است.یکی از مهم‌ترین شاخه‌های تمدن و فرهنگ ایران، ادبیات ایرانی است. هرگونه دخالت و ممیزی و کم و زیاد کردن و تحریف و تغییر در ادبیات ایران خرابکاری علنی در این مهم است. متأسفانه بعضی ناشران، کتاب پرارزشی مانند زنده به گور را برای اخذ مجوز به ارشاد می فرستند. ارشاد بر حسب وظیفه ای که دارد، متن را ممیزی می‌کند.این‌جا با توجه به حجم ممیزی انجام شده و اثری که روی اصل داستان می‌گذارد، ناشر باید تصمیم بگیرد چنین کتابی را چاپ کند یا نکند. یک ناشر واقعی که خود را نسبت به فرهنگ و ادب ایرانی مسئول و متعهد می‌داند، علی رغم اخذ مجوز، کتاب دستکاری شده و هویت باخته را چاپ نمی‌کند. ولی متأسفانه بعضی ناشران، کوچک‌ترین ارزشی برای ادبیات واقعی ایران قائل نیستند. به دنبال آن هستند که نام اثر معروفی را روی کتاب آغشته به صدها ممیزی بگذارند و تحت عنوان کتاب اصلی و واقعی،به مردم عرضه کنند. بسیاری از مردم که از اصل ماجرا بیخبرند، تصور می‌کنند کتاب واقعی را می‌خرند، در حالی که چنین نیست و یک نمونه بارز این فریب مردم، مجموعه زنده به گور صادق هدایت است که داستان‌های پرارزشی را دارد ولی داستان‌ها نمی‌توانند مفهوم واقعی خود را نشان دهند، چون لغت‌ها تغییر یافته، قسمتی تحریف شده، بعضی کلمات اضافه شده و هیچ یک از داستان‌ها آن متنی نیست که نویسنده نوشته است. برای مثال داستان “آب زندگی” که یکی از شاخص‌ترین آثار صادق هدایت است در کتابی که چاپ شده در ۲۶ صفحه داستان، ۲۷ مورد تغییر متن، ۱۰ مورد حذف از متن، ۱۰ مورد تحریف و یک مورد اضافه کردن به متن ملاحظه می‌شود که متن شامل ۴۸ مورد ممیزی است. برای چنین داستانی ۴۸ مورد ممیزی به مفهوم داستان لطمه می‌زند و کسانی که خواننده داستان هستند، دارند عکس برگردان داستان را می‌خوانند و دل خوش دارند. ناشری که اصالت فرهنگ و ادب ایران را فدای پول کرده کوچک‌ترین مسئولیتی در قبال ادبیات زبان فارسی را ندارد، ناشر نیست چاپگر است و علیرغم آنچه در پشت جلد آمده، خانواده صادق هدایت هرگز چنین اجازه‌ای را نداده‌اند، برای نمونه جدول خلاف‌کاری‌های ناشر را ملاحظه می‌فرمایید که یک صفحه از ۱۰ صفحه جدول تخطی هاست.

عشق بی‌حد مادران ملل مختلف به فرزندان‌شان و این‌که چگونه از کودکان خود حتی درعین انجام کارهای سخت روزانه پرستاری می‌کنند مثال‌زدنی‌ست. در هرشماره‌ی رسانه یکی از این عکس‌ها را که از صورت‌کتاب عزیزم «بیژن اسدی‌پور» وام گرفته‌ایم برای‌تان می‌آوریم.                     رسانه

شماره ۲۹