منصور خورشیدی عابدین پاپی
مجموعه شعر آبی ناگهان از منصور خورشیدی
نگاه: عابدین پاپی
خورشیدی منصور متولد ۱۳۲۹درکهن بوم مازندران است . وی شاعر و منتقدی است که چاپ شعرهای خود را از دهه ی پنجاه آغاز نمود و چهار کتاب به نام‌های ” خطابه‌های کهنسال کودکی ۱۳۷۷”، ” از فکرهای باتو ۱۳۸۰” ، و دو مجموعه ” آبی ناگهان و سجاده روی ماه بینداز را در کارنامه شعری خود به ثبت رسانده است .
وی از پیروان شعر حجم می‌باشد که در این دایره می‌خواهد با رویکردی کلامی و چرخش‌های رفتاری نوعی متفاوت سرایی را در جهت حرف‌آوردهایی بدیع برای جامعه ادبی تصویر نماید. از عناصر فرارونده‌ی شعر حجم نضج و بارور شدن پراکسیس‌های زبانی در جهت رسیدن به تطوری فهم محور از زبان شعر است. التفات غورآسایی به ساختار و محتوای واژه در رسیدن به مفاهیمی چندگانه معنا و تصویر، از همان واژه می‌باشد.
یداله رویایی از معدود شعرایی است که بر خلاف دیگر شعرای صاحب سبک که بدنیال پوشیدن لباس زیبایی بر تن شعر هستند، می‌خواهد برهنگی را به عنوان لباس شعر برگزیند! فرآیند رفتاری این شاعر نسبت به گفتمان شعر” درد زبان” است. چه این که در مورد شعر حجم بیان می‌دارد که:
” در شعر حجم، شعر نه تنها به درد زبان می‌خورد، بلکه درد زبان دارد و می‌خواهد خودش موضوع خودش باشد” با این تفاصیل می‌توان گفت که منصور خورشیدی از مدغدغین شعر حجم محسوب می‌شود که با چاپ چهار مجموعه که ذکر آن رفت، در صدد بر آمده تا طرحی نو را برای این سبک با صیانت از بن‌مایه آن بیا فریند.
” آبی ناگهان ” یکی از این مجموعه‌هاست که در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات فصل پنجم ( ناشر تخصص شعر ) به زیور چاپ آراسته شده و در اختیار حافظان تبار ادب قرار گرفته است. با تورق فهرست نام و مطلع سروده‌ها در می‌یایم که شاعر بدنبال تشخص دادن به واژه‌هاست. به دیگر بیان طلوع دوباره‌ی واژه در آسمانی آبی که شاعر در نام مجموعه خود نیز آبی ناگهان را بر می‌گزیند، از مهم‌ترین پیامدهایی است که ذهنیت مخاطب را با مفاهیمی جنگ‌آسا در گیرمی‌کند. شاعر در این مجموعه بدنبال آفرینش سیرت‌های مختلف از واژه‌ها در جهت رسیدن به صورتگرایی شعر است. فرم پذیری از عناصری است که آبی ناگهان را از معنا پذیری متمایز می‌کند. این پروسه‌ی نا به‌هنگام که پروژه‌هایی ساختارمند را بدنبال دارد از مولفه‌هایی است که در مجموعه آبی ناگهان به چشم می‌آیند .
رفلکس پذیری زبان از دیگر خصیصه‌هایی است که در شعر شاعر نمود دارد. بدین‌سان که زبان شاعر صدای هر واژه‌ای را در فضای معنا پرتاب می‌کند و مترصد تفهیم همان صدای واژه است. این واژه سرایی‌های زبان فقط موسیقی برونی شعر را تربیت می کنند و از تشبث به موسیقی درونی شعر عاجزند . به بیانی شاعر در مجموعه ی آبی ناگهان بد نبال کانسپت (مفهوم) واژه نیست و تنها در معنای شعر غور می‌شود!
فوتوریسم در زبان شاعر نیز از دیگر نکات است. شعر حجم را اگر نوعی ایدئولوژیک ادبی ترسیم نماییم، می‌توان چنین پنداشت که پیروان این جریان ادبی از همین چارچوب بدور نیستند. لذا شاعر این مجموعه را باید شاعری ایدئولوک با شاخک‌هایی متفاوت از این دایره شعری به شمار آورد. بنابراین زبان وسیله‌ای است برای بیان فکر و اگر شعر حجم را نوعی خلق زبان بدانیم، خورشیدی از معدود شعرایی است که در این دایره‌ی شعری توانسته نوعی بیانگرایی متفاوت را از شعر حجم به تصویر بیاورد. یعنی شاعر مبین کننده‌ی همان زبان شعری است. تلنگرهای نابه‌هنگام شاعر بر دنیای سوبژاکتیویسم از دیگر مولفه‌های شعری در آبی ناگهان‌اند.
ذهنیت گرایی شاعر در جهت نیل به گشتاوردهایی انتزاعی در دنیای ذهن از نکات قوت شاعرند. شاعر در آبی ناگهان کاملا بد نبال سمبل کردن باور داشت‌های ذهنی است و البته در برخی اشعارش پیامدهایی ابژاکتیویته نیز به چشم می‌آید.
دیگر در آبی ناگهان حضور شاعر در پیوند با هستی است. پیوند این شاعر مبتنی بر وحدت است. اگر چه نوعی آنتولوژی شعر ( هستی شناسی شعر ) در آثار شاعر رخ می‌دهد، ولی نگاه فکری و فلسفی شاعر به سمت دنیای ذهنی است و گریزهای شاعر به دنیای عینیت مقطعی است. بنابراین شگردهای زبانی شاعر حول و محور دایره‌ی راسیونالیزم می‌چرخند و شاعر را از دنیای رآلیسم و متافیزیک بدرو می‌سازند. نکته معرفت‌شناسانه شاعر به پدیدار شناسی شعر به سمت و سویی در حرکت است که شاعر اغلب ناخود آگاه و خود آگاه هستی را می‌نویسد و از دل آگاهی و فرا من هستی فقط چیزهایی را می‌داند، ولی این گفتاوردها را نمی‌بیند. این نگاه هستی شناسانه شاعر به شعر کنشمند نیست، بلکه واکنش محور است.
______________________________________________
