مطلب زیر از سایت کانون پژوهشهای ایرانشناختی به وام گرفته شده
.

• زمستان است – بداهه خوانی وبداهه نوازی باآوا وهمکاری محمدرضاشجریان،حسین علیزاده،کیهان کلهروهمایون شجریان،سروده زنده یادمهدی اخوان ثالث درزمستان 1333

  ایران ای سرای امید ،  آوای محمدرضا شجریان ،  گروه شیدا با همکاری وسرپرستی محمدرضالطفی

قاصدک – باآوای محمدرضاشجریان، سروده روانشاد مهدی اخوان ثالث ، سازنده آهنگ ونوازنده سنتور زنده یاد پرویز مشکاتیان ، یادش گرامی باد

• بوی نوروز – با آوای ایرج یسطامی ، اجرا گروه دستان ، موسیقی حمید متبسم ، مقدمه ، موسیقی وآواز ، ترانه بوی نوروز
• یادواره فروغ – همراه با دو سروده با صدای شاعر ، ترانه هابا  آوای  انیس و کامیار ، بمناسبت سالگرد درگذشت فروغ فرخزاد
• سرزمین بیکران ، کنسرت گروه مستان و با آوای همای
•  برگ سیزشماره 165 – آوامحمودی خوانساری، باهمکاری عبادی وحبیب اله بدیعی ، آهنگ سه گاه، اشعارعطار،سنائی،سعدی وعراقی، گوینده روشنک
• بیاد عارف – با آوای محمدرضا شجریان وبا همکاری گروه شیدا ، دستکاه ضربی شکسته و مثنوی ،پیش درآمد ودرآمد چهارمضراب
• صدای پای آب – منظومه بلند سروده سهراب سپهری وباصدای خسروشکیبائی
• گل صدبرگ-آوا شهرام ناظری،دستگاه بیات ترک-بیات زند،سرپرست گروه وسه تارجلال ذوالفنون،قاسمی،مهدیان،دلیرآذر،امیراردلان وکامکار،اشعار حافظ ومولانا
• گروه وسه تارجلال ذوالفنون،قاسمی،مهدیان،دلیرآذر،امیراردلان وکامکار،اشعار حافظ ومولاناملاقات بادوزخیان – کنسرت گروه مستان با آوای همای، آهنگ وسروده ها ازهمای وخانم پروین اعتصامی
• ابوالحسن صبا – زندگی وآثارباصدای استادصبا ، بهمراه قطعه ای از نوازندگی تا رتوسط درویش خان و آواز طاهرزاده
• هم نوا با بم 2 – بااجرای محمدرضاشجریان،حسین علیزاده،کیهان کلهروهمایون شجریان،راست پنجگاه،اشعارسعدی،حافظ ،اخوان ثالث وکدکنی ، پاسخ به پرسشها
• هم نوا با بم 1 – بااجرای محمدرضاشجریان،حسین علیزاده،کیهان کلهروهمایون شجریان دردستگاه نوا وکردبیات،اشعارمولانا،سایه،باباطاهروعطار،بهمراه پرسشها
• شاخه نبات 2 بخش 1 ، یوسف گمگشته – با آوای نادرگلچین ، موسیقی مهندس همایون خرم ، غزل از حافظ ، گوینده اشعار امیر نوری
• شاخه گل 11 ،آذربایجان- باآوای غلامحسین بنان،ارکسترانجمن موسیقی ملی،رهبروآهنگساز روح اله خالقی،اشعار رهی معیری،عراقی وبسطامی،گوینده روشنک
• بازآمدم  – باآوای هنگامه اخوان، تار وآهنگ محمدرضا لطفی، دستگاه افشاری و باهمکاری گروه شیدا ، اشعار مولاناو سعدی
• مستان سلامت میکنند – باهمکاری تهمورس وکیخسرو پورناظری،بیژن کامکار،نجمه تجدد،مریم ابراهیم پور،عزیزی،ونداد،نداخاکی،عندلیبی و..،اشعار مولانا وعطار
• زمستان است  – موسیقی توصیفی با آوای شهرام ناظری ، سروده زنده یاد مهدی اخوان ثالث وباصدای شاعر ، موسیقی محمدرضا درویشی
• رویای وصل – باآوای حسام الدین سراج،همکاری رامین، آبرادات وخشایارکاکاوند،شهرام میرجلالی،مسعودحبیبی،بهرام خانی،مسعودحمیدی،اشعارمولوی،حافظ،فائز
• امین اله حسین  – زندگینامه آهنگسازبزرگ ایرانی باصدای هنرمند ،این گفتگو در بیشتراز35 سال پیش انجام شده است ،  همراه با برخی آثار
• دریای بی پایان – باآوای سالارعقیلی و گروه دستان  حمید متبسم، سعیدفرج پور، بهنام سامانی، حسین بهروزنیا، پژمان حیدری،اشعار عطار، مولوی و حافظ
• گلهای صحرائی  – موسیقی خراسان با آوای سیما بینا
• گلهای تازه شماره 24 – با آوای اکبر گلپایگانی ، دردستگاه ابوعطا ، غزل ازحافظ
• وطن من ، با آوای ایرج بسطامی و اجرا ی گروه عارف، تاراستاد جلیل شهناز، آهنگساز پرویز مشکاتیان، اشعار  بهار وحافظ
• باز آمدم – کنسرت ماهور با آوای پریسا، رهبر ارکسترو نوازندگان ملیحه سعیدی،محمد دلنوازی،هادی منتظری،محمد آذری وکوشان یغمائی،اشعارمولانا وشیخ بهائی
• فریاد 2 – کنسرت دشتی،شوروهمایون،باآوای وهمکاری محمدرضاشجریان،حسین علیزاده،کیهان کلهروهمایون شجریان،اشعارحافظ،قره العین،مشیری وکدکنی
• فریاد 1 – کنسرت راستپنجگاه ومرکب خوانی،باآوای وهمکاری محمدرضاشجریان،حسین علیزاده،کیهان کلهروهمایون شجریان،اشعارسعدی،حافظ واخوان ثالث
• به تماشای آبهای سفید – آهنگسازی،همکاری وهمنوائی  علیزاده و گاسپاریان، رثائی،بیابانی،صمدپور،احدی،بوستان،ابراهیمی،میرزائی،غازاریان ومارکاریان
• گلهای رنگارنگ500 – اثری ازپرویزیاحقی بهمراهی ارکسترگلها،مجیدنجاهی،جهانگیرملک،رهبرارکسترمعروفی،اشعارعماد وترقی،آواحمیرا،گوینده روشنک
• شهریار ، محمدحسین بهجت تبریزی – زندگینامه واقعی همراه با سروده ها وبا صدای خودشاعر
• بم – با اجرا وهمکاری عمادبنکدار، حامد نیک پی ، رضا عبائی ودیگر هنرمندان
• شاخه نبات شماره 2  ب گلعزار – باآوای نادرگلچین، موسیقی از همایون خرم، غزل از حافظ ، گوینده امیرنوری
• دیار مهر – باآوای فرشاد جمالی،موسیقی تهمورس پورناظری وهمکاری عندلیبی،اخشابی،گنجه ای،رضائی نیا،فدائی،اشعارمولانا،پرتوکرمانشاهی،حمیدمصدق
• غم زیبا – باآوای شهرام ناظری، آهنگسازوسرپرست ارکستر مسعودشناسا، هم آوایان صدیقه صولتی،فاطمه جاویدان،مهدی آذرسینا،اشعارمولوی،حافظ،سعدی
• گلهای تازه دل بیقرار  – با آوای الهه وگلپایگانی
• گلهای تازه شماره130،گریه لیلی-باآوا وهمکاری محمودی خوانساری،اسداله ملک،فرهنگ شریف وناصرافتتاح،شعر سایه،تنظیم معروفی،گوینده فخری نیکزاد
• رباعیات خیام – با آوای محمدرضا شجریان ، اشعار باانتخاب وصدای  احمدشاملو ، موسیقی فریدون شهبازیان
• گلهای تازه شماره 122، دشتستانی –  باآوای وعودعبدالوهاب شهیدی، نی حسن ناهید، اشعار فائز، گوینده آذرپژوهش
• مرغ سحر – باآوای هنگامه اخوان، دستگاه ماهور،آهنگ مرتضی خان نی داود، شعرملک الشعرابهار، تارم
  
• حمدرضا لطفی وبا اجرای گروه شیدا
• گلهای تازه شماره 77، پرکن پیاله را – با آوای محمدرضاشجریان وهمکاری حبیب اله بدیعی، آهنک فریدون شهبازیان، شعرفریدون مشیری،گوینده آذرپزوهش
• درگلستانه ، با آوای شهرام ناظری ، آهنگ از هوشنگ کامکارباهمکاری گروه نوازندگان ، سروده زنده یاد سهراب سپهری، گوینده اشعاراحمدرضااحمدی

شاعر فقید *تاج عالم گر منم بی گفت و گوی       خاک عالم بر سر عالم کنید*

۱-عالمتاج قائم‌مقامی^*[۱] متخلص به ژاله (۱۳۰۱ ق.^*[۲] در فراهان–۵ مهر ۱۳۲۶ ^*[۳] در تهران) شاعر ایرانی بود.    
ژاله در اواخر دوره قاجار در فراهان زاده شد. مادرش مریم یا گوهر ملک دختر معین الملک بود و
پدرش میرزا فتح‌الله، نبیرهٔ قائم مقام فراهانی. او در پنج سالگی خواندن فارسی و عربی را نزد یک شیخ آغاز کرد و تا پانزده سالگی دروس دیگر را آموخت.

در پانزده سالگی همراه پدرش به تهران رفت و در سال ۱۳۱۷ ق. با دوست پدرش، علی‌مرادخان بختیاری که در خدمات لشکری و نظامی بود ازدواج کرد و پسرش، حسین پژمان بختیاری را به دنیا آورد.
ازدواج آنها پس از هفت سال به جدایی انجامید و پژمان ابتدا تحت سرپرستی پدرش بزرگ شد و با مرگ علی‌مرادخان سرپرستی او بر عهده علی‌قلی خان سردار اسعد و جعفرقلی خان سردار اسعد درآمد تا آن که در ۲۷ سالگی نزد مادرش رفت و تا پایان عمر ژاله با وی بود.
به گفته پژمان، ژاله اواخر عمر را با خواندن کتابهای ادبی، تاریخ و نجوم سپری کرد و در ۵ مهر ۱۳۲۶ ساعت یک بعدازظهر در سن ۶۳ سالگی درگذشت و در امامزاده حسن تهران به خاکش سپاردند.**

٢-ژاله عالمتاج قائم مقامی! در جسارت فکر و اندیشه پیش کسوت فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی است یک قرن پیش از این میزیسته است. ٢٢ سال پیش از پروین اعتصامی چشم به جهان گشوده بود. اما دریغا! بسیار کم می‌شناسندش. آزاده زنی که در دورانی از زمان، و مکانی از جهان به دنیا آمد که دانش و آزادگی برای زن حاصلی جز رنج نمی‌آورد، و او جان هوشیاری بود که سر تسلیم به زمانه خود را نداشت. از کجا و از کدامین روزن‌های همه به هراسناکی‌ها گشوده، جهانی دیگر را پاییده بود که امید رهایی زن فردا را در آن خراب آباد که نه دشمن ، بلکه انکار زن بود، سرود
باکی از طوفان ندارم، ساحل از من دور نیست
تا نگویی گور توست این سهمگین دریای من
زیر دستم گو مبین ای مرد! کاندر وقت خویش
از فلک برتر شود این بینوا بالای مـــن
کهنه شد افسانه‌ات ای آدم! آخر گوش کن
داستانی تازه می‌خواند تو را حوای من
گر بخوانم قصه، گویی دعوی پیغمبری‌ست
زانچه در آیینه بیند دیده بینای من




اسفند ماه ١٢٦٢، در قصبه فراهان نوزاد دختری متولد شد، نواده پسری میرزاابوالقاسم قائم مقام فراهانی می‌شد، وزیر دانشمند عباس میرزا نایب السلطنه، معلم و مرشد میرزا تقی خان امیرکبیر! کسی که عباس میرزا اولین اصلاحات منظم اداری در تاریخ ایران را به دانش و درایت او انجام داده بود. این دختر را به پیروی از شأن و منزلت خاندانی عالم تاج نام نهادند و ژآله نامی‌ست که او بعدها برای امضای اشعار خود برگزید تا شاید از گزندها مصون بماند ویا شاید ازسر بیزاری از این معنا که خود یافته بود:
تاج عالم گر منم بی‌گفتگوی
خاک عالم بر سر عالم کنی


چه کسی باور می‌کند که صد سال پیش از این، زنی در ایران، ازدواج ناخواسته را با تن فروشی برابر نهاده و آنرا سروده باشد؟!
ای ذخیره کامرانی‌های مرد
/ چند باید برده آسا زیستن؟
تن فروشی باشد این یا ازدواج؟
/ جانسپاری باشد این یا زیستن؟
و یا باز در جای دیگر:
مرد سیما ناجوانمردی که ما را شوهر است
مر زنان را از هزاران مرد نامحرم تر است
آن که زن را بی‌رضای او به زور و زر خرید
هست نا محرم به معنی، ور به صورت شوهر است


عالمتاج قائم مقامی مادر شاعر معاصر پژمان بختیاری است و دیوان اشعارش ….هر آنچه که باقیمانده است ….توسط ایشان در سال ۱۳۴۵ به چاپ رسیده است.


یک سوال….
آیا او را می‌شناختید؟ و یا حتی اسمش را شنیده بودید.؟
برای اکثر ما شعری که احساس زن بودن در آن آشکارا آمده باشد از فروغ فرخزاد است ولی در حقیقت ژاله قائم مقامی پیش کسوت این ابداع در شعر فارسی بوده است.
روانش شاد باد
**نقل :از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
***با تشکر از دوست‌مان امیر جابری برای ارسال بخش دوم این مطلب

با تشکراز دوست عزیزمان منصور احدیان برای ارسال این مطلب.
.
 
نمی دانم عکس بالا را دیده ای یا نه؟
برای من عکس هایی که از سیاستمداران گرفته می شوند هر چیز را که نشان دهند، زیبایی را بر نمی تابند. اما این عکس یکی از زیباترین شاهکارهای کم یاب سیاسی را ثبت کرده است. در این عکس ویلی برانت (Willy Brandt)، وزیر خارجه وقت آلمان، را نشان می دهد که در برابر مجسمه یادبود کشته شدگان لهستان در ورشو، زانو می زند. خوب است که بدانی لهستان در جنگ جهانی دوم، بالاترین آمار تلفات انسانی را در سطح جهانی داشت. بیش از هفت میلیون نفر با اشغال لهستان در ۱۹۳۹ توسط آلمان نازی جان خود را از دست دادند. و حالا فکرش را بکن که بعد از سه دهه از آن واقعه اسف بار تاریخی، آلمان وزیر خارجه اش، ویلی برانت ، را به ورشو فرستاده تا دست دوستی به سوی لهستان دراز کند. او قرار است در میدان مرکزی ورشو ، کنار مجسمه یادبود کشته شدگان جنگ جهانی دوم لهستان سخنرانی کند.  ۷ دسامبر۱۹۷۰ . نفس ها در سینه حبس است و نه فقط لهستان، که دنیا چشم است و گوش تا ببیند و بشنود او چگونه از کشورش اعاده حیثیت خواهد کرد… و او کلمه ای حرف نزد. به جای رفتن ِ پشت تریبون، با قدم های شمرده و آرام به طرف مجسمه یادبود رفت و در برابر آن زانو زد… و دقایقی بعد، در برابر چشمان حیرت زده خبرنگاران و حاضران، در سکوتی سنگین جایگاه را ترک کرد…
ویلی برانت جایزه نوبل صلح ۱۹۷۱ را به خاطر این حرکت زیبا از آن خود کرد و مرد آن سال شد.
امروزه، یکی از میادین اصلی ِ ورشو به نام ویلی برانت است و نمای یادبودی از او، در حالیکه زانو زده است، در وسط این میدان به چشم می خورد…

اگر چه در سیر تاریخ هزار ساله‌ی شعر فارسی تذکره‌ها جز ازمعدودی شاعران زن یاد نکرده‌اند اما همین تعداد اندک نیز نه تنها به احتساب شعر که به دلایل سوانح زندگی از اهمیت بسیار بر خوردار هستند . قدیم‌ترین آن‌ها مهستی گنجوی‌ست که بدون شک یکی از سه رباعی سرای بزرگ و قدیم‌ترین آن‌هاست . آن دو دیگر یکی خیام بزرگ است و رباعیات اندیشمندانه‌ی او، و دیگری عطار و کتاب مختار نامه
که مجموعه‌ایست از رباعیات در مضامین صوفیانه. اما پیش از این دو بزرگ نیشابوری زنی در شهر گنجه به سرودن رباعیات زنانه و مجلسی و نوعی که در تاریخ ادبیات به شهرآشوب معروف است پرداخت که شاید پیش درآمدی بود برای حضور نظامی بزرگ در آن شهر و
سرودن آن شاهکارهای عاشقانه‌ی بی‌مانند که خودش به زیبایی ” هوس نامه” نامیده بود . تصور مضامینی که مهستی در نهصد سال پیش سروده است اگر چه دشمنی متشرعان و شایعات بدنامی او را در گذشته توجیه می کند اما در ضمن حتی با مقایسه‌ی با شعر امروز زنان و از جمله فروغ فرخزاد از تخیل زنانه و بی‌پردگی بیشتری بر خوردار است. این چیستان از اوست :
چون چاه عقیقی‌ست پناهی دهدت
وز بالش نقره تکیه گاهی دهدت
نه قطره‌ی سیماب چو در وی ریزی
نه ماه شود ، چهارده ماهی دهدت
این که مصراع آخر به نظر ناموزون می رسد از آن روست که ظاهرا این رباعی را برای خواندن ساخته‌انددولی خود شعر خوشبختانه از حد سواد دستگاه ممیزی
بیشتر بوده که در همین دهه به چاپ رسیده است وگرنه مثل این سطرهای شعر فروغ فرخزاد از شعر فارسی رانده می شد :
و باد ، باد که گویی
در عمق گود ترین لحظه های تیره‌ی همخوابگی
نفس می زد …
از تمامی رباعیات مهستی اطلاع زیادی نداریم مگر آنها که در مجموعه‌های کهن چون نزهت المجالس با اشعار مردانه‌ی دیگری به نام او ضبط شده و همین مستمسکی شده است که قدما – شاید هم از روی حسن نیت – آن ها را مشاعره‌ی زن و شوهری اهل گنجه خوانده‌اند . این مجموعه‌ی شامل رباعیات مجلسی کم نظیر در همین دهه در کمال شگفتی در تهران به چاپ رسید و نایاب شد .
شاعره‌ی دیگر شاهزاده جهان ملک خاتون شاعر هم عصر و آشنای حافظ است که زندگی تلخ او در گذر از دوران خاندان فرهنگ دوستش یعنی اینجوها و زندگی در دوران شوم آل مظفر یاد آور در به دری‌های شاهزاده خانم‌های دیگر تاریخ ایران است که همیشه قربانیان خاموش این دست به دست شدن‌های سلسله‌های مردانه بوده‌اند . او که پس از قتل پدرش مسعود شاه اینجو در دستگاه عمویش دوست و ممدوح مورد علاقه‌ی حافظ شاه شیخ ابو اسحاق در کنار همسرش امین‌الدین جهرمی ندیم شاه زندگی آرامی را می‌گذراند با سقوط و قتل عمو با روزگاری مواجه شد که تلخی آن را در غزل های آن روز حافظ می‌توان به وضوح دید . مرثیه‌ای که حافظ برای عموی او ساخته است شاید نمایش احوال و روزگار این زن اهل فرهنگ و شعر هم بوده باشد :
یاد باد آن که سر کوی توام منزل بود
دیده را روشنی از خاک درت حاصل بود
راست چون سوسن و گل در اثر صحبت پاک
بر زبان بود مرا آن چه تو را در دل بود
در دلم بود که بی دوست نباشم هرگز
چه توان کرد که سعی من و دل باطل بود
راستی خاتم فیروزه‌ی بو اسحاقی
خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود
شهرت این شاهزاده خانم شاعر که نسبتش از سوی پدر بهذخواجه عبداله انصاری و از سوی مادر به رشید الدین فضل‌اله می‌رسیده است ظاهرا آنقدر بوده است که در یکی از تواریخ آن دوره آمده است : ” مسعود شاه را پسر نبود ، از او یک
دختر ماند به نام جهان ملک به غایت مستعده بود و اشعار اومعروف است .”
دیوان او که یکی از منابع بزرگ جنبی در تحقیقات حافظ شناسی است پانزدسال پیش در تهران چاپ شد . گویا جهان ملک به شعر سعدی سخت دلبسته بود و یکی از ابیات او را نیز تضمین کرده است ولی بسیاری از غزلیات او نشان از مجالست و کاربرد مفردات خاص حافظ را دارد و این مجالست به احتساب غزلیات مسلمی که بر گرفته از قوافی حافظ و محصول دوران میان سالی به بعد او هستند نشان از روابط طولانی شاعرانه‌ی آن دو می‌دهد :
یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور
کلبه‌ی احزان شود روزی گلستان غم مخور ( حافظ )
*
ای دل ار سرگشته‌ای از جور دوران غم مخور
باشد احوال جهان افتان و خیزان غم مخور ( جهان ملک )
شاعره‌ی کمتر شناخته شده‌ی بعدی عالمتاج قائم مقامی‌ست که
ژاله تخلص می‌کرده است . او از نوادگان قائم مقام فراهانی وزیر دانشمند و بزرگ محمد شاه قاجار بوده است و با پدرش در همان زادگاه پدری شهر فرهنگ پرور فراهان زندگی می‌کرده است . دختری زیبا روی از خاندانی که یک قرن پیش از آن
از فرزند آشپز خود مردی به بزرگی امیر کبیر به ایران تقدیم کرده بود . وقتی پدرش در پانزده سالگی او را به تهران آورد طبق رسمی غلط او را به همسایه‌ی دوست لشکری اهل بختیاری خود شوهر داد ، مردی تند خو و خشن که چندین و چند سال از این دختر بزرگ تر بود و کاری جز شکار و جنگ نداشت . حاصل این وصلت که چند سالی بیش دوام نیاورد یک پسر بود که همان پژمان بختیاری شاعر معروف باشد که تنها پس از مرگ پدر به مادری پیوست که از خود او به یقین شاعر بزرگ تری بوده است . در چند شعر از دیوان نه چندان بزرگی که از این شاعره باقی مانده است او تصویری تلخ و طنز آمیز از شوهر خود به دست می دهد :
هم صحبت من طرفه شوهری‌ست
شوهر نه ، که بر رفته آذری‌ست
ریشش به بناگوشم آن چنانک
بر مردمک دیده نشتری‌ست
بر گردن من چون طناب دار
پیوسته از آن دست چنبری‌ست
با ریش حنا بسته نیمه شب
وصفش چه کنم ؟ وحشت آوری‌ست
و جای دیگر در شعر بلندی با ردیف عشق می گوید :
گم شد جوانی‌ام همه در آرزوی عشق
اما رهی نیافتم آخر به کوی عشق
روی نکو و خوی نکو داشتم دریغ
رویی ترش نصیب من آمد ز خوی عشق
شویی عبوس و زشت و گران سایه داشتم
هم پیر و هم گریزان از گفتگوی عشق
اکنون بسیج راه عدم می‌کنم به شوق
آن جا مگر دری بگشایم به روی عشق
این هم از نقیضه های روزگار است که وقتی فرزندش پژمان سال‌ها پس از مرگ مادر این دیوان کوچک را به ناشر سپرد درست در همان روزی منتشر شد که جنازه ی فروغ فرخزاد را پس از تصادف به گورستان ظهیرالدوله می‌بردند و این دیوان دیگر دیده نشد تا ناصر زراعتی سال ها بعد آن را در سوئد منتشر کرد . شاید بهترین اشعار این دیوان آن هاست که این شاعره‌ی دوست داشتنی در تنهایی خود برای اشیاء خانگی خود سروده است ، شعرهایی در باره ی چرخ خیاطی و شانه و سماور خود :
ای همدم مهر پرور من
ای یار من ای سماور من
سوزی عجبت گرفته گویی
در سینه‌ی توست آذر من
آموخته رسم اشکباری
چشم تو ز دیده‌ی تر من
ای نغمه سرای قصه پرداز
بنشین به کنار بستر من
آینده نیامده ست و رفته
آبی‌ست گذشته از سر من
پس شاد نشین و شادیم ده
ای زمزمه‌گر ، سماور من
*
این جا قبل از این که با ذکر دو زن بزرگ شعر معاصر این یادداشت را تمام کنم لازم است توضیح داده شود که ذکر این شاعره‌ها به اعتبار وجود تخیل و بیان زنانه در شعرشان بوده است و این نکته را به ویژه در جنس مطلقا متفاوت شعرهای دو شاعره‌ی هم نسل یعنی فروغ فرخزاد با شعر شخصی و سیمین بهبهانی با شعر اجتماعی به وضوح خواهیم دید . و به همین دلیل است که یادی از پروین اعتصامی نشد که شعری غالبا مردانه و واپس گرا با تقلید از ناصرخسرو در قصاید
و انوری در قطعات دارد و با آن نگاه حکیمانه انگار اصلا نگاهی به شعرهای متحول شده‌ی روزگار خود نکرده است . حقیقت آن که گمان نمی رود درآن روزگاران نا امن و بی ثبات که تهران هنوز از غروب‌ها زیر سیطره‌ی لوطی‌ها و قمه‌کشان بوده است و زنان از خانه بیرون نمی‌آمده‌اند یک کتابدار بی تجربه‌ی
جوان و پرده نشین خانه‌ی فرهنگی پدر فاضل خود بگوید :
محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت
مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست
گیرم که تحت تاثیر حکایت مولانا در مثنوی ساخته شده باشد ، به قول شمس خویی استاد جوانی شمس تبریزی کسانی نمره‌ی قبولی می‌گیرند که خود تجربه کنند نه آن‌ها که فقط حفظ کردن را بلدند . مثل بلبل که ترانه‌ی گل را خود خلق می‌کند نه چون مرغ مینا که هر صدایی را تقلید می‌کند .
*
شاید در بین نام شاعران زن هیچ کدام به شهرت دو شاعره‌ی معاصر فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی نبوده‌اند ، دو زنی که وجه مشترک چندانی در شر خود نداشته‌اند. احتمالا نزدیک ترین نوع شعری آن دو
مربوط به کارهای اولیه‌ی آن‌ها بوده است که در شخصیت شاعری هیچ کدام نقشی نداشته است . مرگ زود هنگام فروغ که پس ازچرخش زندگی شخصی او که نوع شعرش را نیز متحول کرد این قضاوت را که شعر پس از” تولد دیگر “‌ ش در سال‌های آتی تا انقلاب به کجا می‌رسید البته غیر ممکن کرده است ، اما در همین کتاب و شعرهای اندک منتشر شده پس از مرگش در کنار اشعار ماندنی به کارهای اندک دیگری نیز بر می‌خوریم که با ساختمان شعری کتاب نمی‌خواند و تاثیری از نوع جای پای مردی چون ملک الشعرای بهار در دیوان پروین اعتصامی ( که تعصب عجیب آن مرد بزرگ را در دیباچه‌ی دیوان پروین نیز نشان می‌دهد ) دیده می‌شود .
فروغ شاعر ” من ” است و هر جا که از غیر می‌گوید آن طراوت زنانه ازمیان می‌رود .
حکایت سیمین بهبهانی از نوع دیگری‌ست . بلوغ شعری او با مجموعه‌ی
” رستاخیز ” شروع شد و با کاربرد استادانه‌ی اوزان بی‌سابقه در شعر فارسی و همزمان با زندگی در روزگاری دشوار چنان اوج گرفت که شاید در آینده بتوان از مجموعه‌های شعر او به صورت تقویم سال‌های رنج و امید ملت ایران یاد کرد . او که روزگاری خبر از ” مریم های دریده دامان ” داده بود چند سال بعد در کنار مردم در خیابان سرود :
حمید آزاد شد ، هویزه آزاد شد
و در این فاصله در روزهای تلخ جنگ که شام آخر ملت با شام غریبان آن‌ها یکی می‌شد در یکی از اشعار خود که یک روزه در تهران جمع شد گفت :
کوچه آه بگو با من ، شور نسل جوانت کو
وان نگاه خریداری ، پشت سرو روانت کو
گوی و تنگی میدانت ، های هوی جوانانت
تیر و تور و خط  و مرزی ، بسته ره به میانت کو
در تو گزمه چو پا کوبد ، خواب خلق برآشوبد
در تموز رمیدن ها ، سایه سار امانت کو
نقش سینه‌ی دیوارت ، یاوه‌های دل آزارت
تا زمانه بشویدشان ، لال مانده ! زبانت کو
هر پسین پی دیواری ، حجله تازه و نو داری
نقل و پول و نثار اما ، جز فشاندن جانت کو
رای پیر تبه کردت ، تا دیار فنا بردت
کوچه ! پیر شدی ، مردی ، قلب گرم جوانت کو ؟
این تصویر تلخ سیمین بهبهانی را از کوچه‌های زمان جنگ در تهران مقایسه کنید با تصویر دیگری از کوچه به روایت فروغ فرخزاد :
صدای کوچه ، صدای پرنده ها
صدای گم شدن توپ های ماهوتی
و های هوی گریزان کودکان
و رقص بادکنک‌ها
که چون حباب‌های کف
در انتهای ساقه‌ای از نخ صعود می‌کردند
در شعر سیمین همه چیز در کوچه نشان از سقوط می دهد ، اما در کوچه ی فروغ در کنار پرنده‌ها و شادی کودکان بادکنک‌ها رقص کنان صعود می‌کنند . شعر فروغ شعر ” های هوی ” است و شعر سیمین شعر ” های های “
محسن صبا — اردیبهشت ۸۹

جهانگيرهدايت
درحالي كه دراكثر دانشگاه‌هاي امريكا يك قسمت زبان وادبيات فارسي برقراركرده و ظاهراً به فرهنگ و ادب ايران و زبان فارسي احترام گذاشته ترويج مي‌كنند عملاً ما با حقايق بسيار تلخي مواجه مي‌شويم كه نمي‌دانيم قسم دانشگاه‌ها رابايد باور كنيم يا دم خروس موسسات امريكايي را .

به احتمال زياد مي‌دانيد ۸ سال است سايت صادق هدايت راه اندازي شده و يك شركت امريكائي به نام eNom.Incorporation به اين Domain‌ سرويس مي‌داده است . از اوايل سال ۲۰۱۰ ناگهان اين موسسه امريكائي به بهانه تحريم ايران خدمات خود را به سايت صادق هدايت قطع و اين سايت را تعطيل كرده است . درمقابل اعتراضات ما هم اين موسسه امريكائي بازي از خودش درآورده و مي‌گويد مرغ يك پا دارد و ايران تحريم شده و ما اهميت نمي‌دهيم سايت مال كيست و كجاست و چه محتوياتي دارد و فقط تحريم مطرح است و حتي پرستوهايي كه درفضاي ايران پرواز مي‌كنند بايداز پرواز تحريم شوند !
ما هرچه متذكر شديم كه آقايان با بستن سايت يكي از معتبرترين نويسندگان معاصرايران كه يك رسانه فقط ادبي است شما داريد مردم ايران ، مردم فارسي زبان ، ادب و فرهنگ ايراني را تحريم مي‌كنيد و نمي‌ گذاريد مردم ايران و دنيا از محتويات اين سايت ادبي فرهنگي استفاده كنند نه تنها هيچ اعتنايي نكردند و آن نخوت و غرور ابلهانه امريكايي برأي العين مشاهده شد بلكه براي آن كه ما و همه را درمقابل كار انجام شده قرار دهند درتاريخ ۱۸ فروردين ۱۳۸۹ امتياز سايت را به يك شركت تبليغاتي بسيار مبتذل در شانگهاي فروختند و حالا آدم‌هايي از ناكجا آباد چين نام معتبرترين نويسنده ايران را گذاشته‌اند روي سايت بسيار مبتذل تجارتي خودشان !
اين عمل يك شركت امريكايي چه معنا و مفهومي دارد؟ آيا جز خيانت محرز و بلاشك امريكا به مردم ، به ادب و فرهنگ ، به حقوق بشر و دوستداران و علاقمندان صادق هدايت مي‌تواند معناي ديگري داشته باشد ؟
به اين ترتيب شما آقايان كه دراين منطقه هيچ محبوبيتي نداريد حالا ميزان نفرت مردم ، آن هم باسوادها و كتاب خوان ها و تحصيل كرده ها به شما دو چندان مي‌شود .                 
مردم ايران و فارسي زبانان اين منطقه و حتي فارسي زبانان دنيا و ازآن بيشتر طرفداران صادق هدايت درتمام كشورهاي جهان اين خيانت امريكا به فرهنگ وادب و هنرايراني را نخواهند بخشيد و براي آن كه اين نابخردي ازخاطرها نرود ازاين پس درمقدمه تمام كتب صادق هدايت كه درسراسر دنيا منتشر مي‌شوند همه چيز را خواهم نوشت.