جشن تيرگان

روز تیرگان بر ایرانیان عزیز گرامی باد.

مطلب زیر عینأ از سایت پدر و پسر نقل شده است

آرش کمانگیر  تيرگان در تهران با برپايي آيين‌هاي شاد و آبپاشي

 آری، آری، جان خود در تیر کرد آرش / کار صدها صد هزاران تیغهٔ شمشیر کرد آرش. (سیاوش کسرایی)

 

جشن تيرگان يكی از شادترين جشن‌های كهن ايرانی

به قلم نیما جوانبخت

نیاكان ما جزو مردمان شاد جهان محسوب می‌شده‌اند. آنها به هر بهانه‌ای جشن و شادی برپا می‌کرده‌اند. پارسیان «شادی» را آفریده خدا می‌دانستند. در كتیبه‌های هخامنشی، جشن و شادی ودیعه‌ای الهی خوانده می‌شد. ایرانیان باستان علاوه بر جشن‌های دوازده ماه سال، جشن‌های دیگری مانند جشن نوروز، جشن سده، جشن طبیعت و داشتند كه در آن به شادی و پایكوبی می‌پرداختند.

 جشن تیرگان ميان زرتشتيان دوره‌ای ده روزه داشته و از «تير روز» از تيرماه، روز سيزدهم شروع و به یاد ايزد يعنی روز بيست و دوم پايان می‌گرفت. زرتشتيان، تيرگان را «تير و جشن» می‌نامند و برايش اهميت فراوانی قائل‌اند.

لباس و پوشاك نو می‌پوشند و نقل و شيرينی و ميوه و خوراك‌هاي سنتي و ويژه می‌پزند. پيش از اين روز خانه را خوب پاكيزه نموده و بامدادان شستشو می‌كنند و خواندن دو نيايش «خورشيد نيايش» و «مهرنيايش» از اوستا را بسيار نيكو می‌دانند.

 جشن تيرگان

در جشن تیرگان بيش از همه بچه‌ها بهره می‌بردند. بچه‌ها با تارهای نخی و رنگينی كه به مچ دست می‌بستند در كوچه‌ها و خانه‌ها و بام‌ها مي‌دويدند، ترانه می‌خواندند و كنار نهرها و تالاب‌ها به هم آب می‌پاشيدند و يا به آب می‌پريدند.

آب پاشی در جشن تيرگان - تهران  جشن تيرگان

شادي از بودن آب، يكي از ٤ عنصر مقدس نزد زرتشتیان است.

ايرانيان باستان براي پيروزی ستارۀ باران بر ديو خشكسالي، در جشن تيرگان به نيايش پروردگار می‌پرداختند، چراكه واژۀ جشن از «يسن» به معنی «نيايش» آمده‌است و نياكان ما «شادی» را نخستين آفريدۀ پروردگار می‌دانستند و از همين روست كه آيين آب‌پاشان يكی از آيين‌های اين جشن كهن بوده و تاكنون برجا مانده است.

جشن تیرگان به روایت ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه، روز بزرگداشت مقام نویسندگان در ایران باستان بوده‌است. (آثارالباقیه، فصل نهم، بخش عید تیرگان).

تندیس آرش کمانگیر در سعدآباد

تندیس آرش کمانگیر در سعدآباد (عکس از ویکیپدیا)

«منم آرش، بر تن و پيكر من نيك بنگريد كه هيچ آسيب و گزندی در آن نيست. من آنم كه فرمان افراسياب را پاسخ خواهم داد. واپسين تيرِ تركشم فرجام زندگی من خواهد بود و تير را به باد خواهم سپرد تا به خواست مزدا اهورا، مرزهای ايران‌ويج را بگسترد تا خانه‌هامان، شهرهامان گسترده شود و دل زنان و مردان و كودكان ايران زمين، شاد. و آنگاه من در ميان شما نخواهم بود و از پيكرم هيچ نخواهد ماند

و آرش اينگونه برفراز البرز كوه رفت و ديگر بازنگشت. بسیاری آرش را از نمونه‌های بی‌همتا در اسطوره‌های جهان دانسته‌اند. آرش نماد جانفشانی در راه میهن است و جشن تیرگان، یادآور آرش.

۱۳ تیر ۱۳۹۲

پی‌نوشت:

*جامعۀ کوهنوردی ایران ، از سال ۱۳۸۴ روز سیزدهم تیر را که در تقویم باستانی ایران مقارن جشن تیرگان است، به عنوان «روز ملی دماوند» معرفی کرده است و در دامنه‌های قله دماوند در شهر “رینه لاریجان آمل” هر ساله این جشن را برگزار می‌کند. (به نقل از سایت انجمن کوهنوردان ایران)

عکس‌های مربوط به جشن تیرگان از همایون مهرزاد است.(سایت امرداد)

درباره Habib

متولد سال ۱۳۳۰ رشت استان گیلان- کسب لیسانس از دانشگاه ملی ایران- کوچ به ینگه دنیا سال ۱۳۶۵ و اقامت در کالیفرنیا-چاپ اولین کتاب شعر بنام (الف مثل باران) در سال ۱۳۸۴ در ایران توسط انتشارات شاعر امروز.
این نوشته در یادداشت‌های پراکنده ارسال شده است. افزودن پیوند یکتا به علاقه‌مندی‌ها.

نظرتان را ابراز کنید