روی جلد جنگ فلک‌الافلاک شماره‌ی ۲ که به همت غلامحسین نصیری تهیه شد.

نوشته‌ی بالا از غلامحسین نصیری‌پور است که در داخل جلد صفحه‌ی اول جنگ شماره‌ی ۲ آمده است. لازم می‌بینم توضیح مختصری در ارتباط با تذکر شماره‌ی ۱ این مطلب برای اطلاع خوانندگان علاقمند بیاورم:

«همان‌طور که احتمالا متوجه شده‌اید علت حذف آثار بعضی از نویسندگان عدم اجازه‌ی انتشار مطالب‌شان توسط دستگاه عریض و طویل سانسورخانه‌ی شاهنشاهی بود وعلت تأخیر انتشار این شماره نیز بازداشت و به زندان افتادن مدیر کتاب نمونه (بیژن اسدی‌پور) توسط ساواک سلطنتی بوده است.»

ایرج جان

کتاب‌های حسین کریمان و منوچهر ستوده را که منابع تجریش بوده‌اند در گذشته دیده‌ام و آن شاهد راحت‌الصدور راوندی را دهخدا نیز ذیل( طجرشت ) آورده است و نوشته  ” قصبه‌ی بلوک شمیران به قصران بیرونی به در ری “. اما این واژه شاید بعدها  تبدیل به ( طرشت ) شده باشد  که فرهنگ آنندراج نام موضعی خوش آب و هوا از ملک ری دانستهذ و بیت زیر را شاهد آورده است: ادامه‌ی خواندن→

نقل از: صورت‌کتاب شهاب مقربین

شهاب مفربین

 

این مطلب سال‌ها پیش در روزنامه‌ی کارگزاران چاپ و در سایت تخصصی شعرِ «وازنا» نیز منتشر شده است. این روزها که به مناسبت زادروز شاملوی بزرگ، حرف و حدیث‌هایی از زاویه‌های گوناگون، این‌سو و آن‌سو دیده و شنیده می‌شود، به‌ویژه پس از برخی حاشیه‌سازی‌های کج‌اندیشانه، بد ندیدم آن را دوباره اینجا منتشر کنم که این هم نگاهی‌ست به او از زاویه‌ای دیگر
:

نمي‌توانست زيبا نباشد٭
.

شاملو، در اواخر عمر، در يكي از آخرين شعرهايش مي‌نويسد
:
هِي بر خود مي‌زنم كه مگر در واپسين مجال سخن/ هر آن‌چه مي‌توانستم گفته باشم، گفته‌ام؟
.
و در اين گفتگوی با خويش‏، با ترديد به خود مي‌گويد
:
نكند در خلوت بي تعارفِ خويش با خود گفته باشد: -ای لعنت ابليس بر تو بامداد پُر تلبيس باد!/ مي‌بيني كه نيامِ پُرتكلف نام‌آور دغل‌كارانه‌ات حتا/ از شمشير چوبين كودكان حلب‌آباد نيز/ بي بهره‌تر است؟
.
و به ‌اين ترتيب، در گذشته و در كارنامه‌ی خود تأمل مي‌كند. آن‌چه ذهن او را در اين «واپسين مجال سخن» درگير مي‌كند، «مرگ» نيست، -اگرچه در چند گامي آن، «در آستانه»‌اش ايستاده‌است،ـ ترديد و دلواپسي است كه: هر آن‌چه مي‌توانستم گفته باشم، گفته‌ام؟
اصولاً «مرگ» هيچ‌گاه مسئله‌ي ذهني شاملو نبوده است و هرجا که از مرگ سخن می‌گوید، برای برجسته‌تر کردن زندگی و جلوه‌ها و مظاهر آن است
:
هرگز از مرگ نهراسیده‌ام/ اگرچه دستانش از ابتذال شکننده‌تر بود/ هراس من – باری- همه از مردن در سرزمینی ست/ که مزد گورکن/ از آزادی آدمی/ افزون باشد
.
و حتا در شعرِ «در آستانه» كه به‌طور مستقيم به اين مقوله مي‌پردازد و شعر تلقيِ روشنِ او از «مرگ» است، می‌گوید
:
رقصان مي‌گذرم از آستانه‌ی اجبار/ شادمانه و شاكر
.
او به‌راحتي از كنار «مرگ» عبور مي‌كند، اما از گذشته‌اش نمي‌تواند به سادگي گذر كند. مردي كه در بيش از نيم قرن از عمر پر تلاش خود، در پنج عرصه‌ي مختلف، (شعر، فرهنگِ عامه، ترجمه، روزنامه‌نگاری، و پژوهش در متون)، كارها كرد كارستان، (كه براي رسيدن به جايگاهي كه شاملو رسيد، هر يك به تنهايي عمری را مي‌طلبد) و از اين ميان، دستِ‌كم در دو زمينه‌ی «شعر» و «فرهنگ عامه» بالاترين جايگاه را در دوران معاصر، نصيب خود كرد و در دو عرصه‌ي «ترجمه» و «روزنامه‌نگاري» از خود يادگارهای به ياد ماندنی به جا گذاشت، بيشترين نگاه‌ها را به خود معطوف كرد و بيشترين تأثير را بر نسلِ بعد از خود گذاشت، با اين همه، در گذشته‌ی خود با ترديد نگاه مي‌كند كه: …در واپسين مجال سخن/ هر آن‌چه مي‌توانستم گفته باشم، گفته‌ام؟
او در همين شعر، با وامي از «برشت»، از او نيز پا را فراتر مي‌گذارد:
زمانه‌ای‌ست كه/ آری/ كوته‌بانگيِ الكنان نيز/ لامحاله خيانتی عظيم به شمار است:
ادامه‌ی خواندن→

شاعران این شماره:

هوشنگ رِِئوف، مظاهر شهامت، حبیب شوکتی،مهرداد عارفانی، حمید عرفان، لیلا کردبچه، شهاب مقربین وغلامحسین نصیری‌پور

     یک شعر از: هوشنگ رئوف

پدرم
سیگار انگشت پیچ می‌کشید
با تو تون اشنویه
می‌گفت طعم کوهستان می‌دهد
پدرم
درخت بلوطی بود
که جابه‌جا شده بود …..

شعری از: مظاهر شهامت

ادامه‌ی خواندن→

نویسنده: امیرحسین بریمانی

نوشته‌ی: مهدی وزیربانی

             مهدی وزیربانی

حمّالان پوچی
مرزهای دشوار تحمل را شکستند.
تکبیر برادران!

همسرایان وحدت
با حنجره‌های بی‌اعتقادی
حماسه‌های ایمان خواندند.
تکبیر برادران!

کودکانِ شکوفه
افسانه‌ی دوزخ را تجربه کردند.
تکبیر برادران!

ما با نگاه ناباور
فاجعه را تاب آورده‌ایم.
هیچ‌کس برادر خطاب‌مان نکرد.
و به تشجیعِ ما تکبیری برنیاورد.

تنهایی را تاب آورده‌ایم و خاموشی را
و در اعماق خاکستر
می‌تپیم.

ـ۱۳۶۳/۹/۱۲

این شعر هرگز در ایران بطور رسمی منتشر نشد و هرگز دستگاه سانسور فرهنگی حاکم جرات تحملش را نداشت این شعر اما به همت انتشارات آرش در شهر استکهلم سوئد به چاپ رسیده است.

عکس ضمیمه‌ی استاتوس احمد شاملو را نشان می‌دهد که آیدا سرکیسیان در حال گرفتن فشار اوست و یکی از زیباترین عکس‌هایی ست که من از غول زیبا احمد شاملو تا بحال دیده‌ام. این روزها که هم دلم گرفته، هم جانم به لبم رسیده چقدر فقدان ابرشاعری شجاع و بزرگ چون احمد شاملو را احساس می‌کنم. ما در همه چیزمان دچار استحاله شده‌ایم. در دوران سخت قحط‌‌‌‌الرجال دچارِ تراژدیِ “رد الرجال” شده‌ایم که نوزاد مفعول‌الحالش می‌شود امثال محمد رضا شفیعی کدکنی که شبه روشنفکران کم‌سواد را ” پالان انداخته ” و سوار می‌شود. او شوخی‌ای بیش نیست که همچنان در ” فلوتِ خودارضایی ” شخصیتی خودش، بی‌مرشد، زیر دوش تصنیف « رای » مفعولی رشید وطواط را می‌خواند و ابلهان الدنگ هم کم نیستند که ” صابون گلنار ” بدست پشت در گرمابه پا به پا می‌شوند تا استاد سماع موزونش نیمه‌کاره نماند. راستی آن دوستانی که مدام ارتجاعات متنی شفیعی را با عکس‌های مبارزان سیاسی از روی نادانی میکس می‌کردند کجا زبان به ماتحت دوخته‌اند که پیدای‌شان نیست!؟ استاد عینکی‌شان نه تنها در تمام طول این چهار دهه بلکه در تمام مدتی که کارمند هنری سیستم حاکمیت بوده است، حتا در یک مورد حتا یک مورد قابل ارائه موضع به نفع مردم و یا دانشجویانی که پاچه‌اش را می‌لیسند نگرفته! همیشه در بزنگاه‌های سیاسی غیبش زده! تفاوت میان تخم و تخمه کدو همین‌جاست که شفیعی مستعد تخمه کدو و تخمه بادمجان بودنش بی‌نهایت است. حالا معلوم شد که ” زنازاده ” اوست که پشت به مردمش کرده و از دگرباش‌بودن مثقالی فروگذار نبوده است نه آن شاعری که کدکنی جان از شدت کینه و با حمایت حکومت آن را با همین لفظ مورد خطاب قرار داده است! نه شفیعی جان، نه جناب «سیم گیر» اخوان ثالث، نه از این خبرها نیست که تو همه را بتوانی فریب دهی و ادای “پری بلنده ” را در بیاوری! خیلی‌ها در متن ادبیات و مطبوعات هستند که پشت پرده‌ی کثیف تو را می‌شناسند و دمت را همیشه گرفته و روی کولت انداخته‌اند. اما با همه‌ی این‌ها یک چیز معلوم است و آن‌که ” شاعر مردم ” حتا دو دهه پس از مرگش هنوز ” ظرته ” بر کله‌ی کارمندان هنری دولت‌ها می‌نوازد و آن‌ها یورتمه می‌دوند تا پشتِ هیچستانِ دوشاخِ اصغر بامیه فروش ….

از:احمد افرادی

        احمد افرادی

تداوم نیما ستیزی، در سنت ادبی و ادبیات سنتی ایران

نیما، برخلاف کُهن‌سُرایان، برسکویی دیگر ایستاده بود و از چشم‌اندازی دیگرْ، هستی را نظاره می‌کرد. درست به همین دلیل، جهانِ پیش رویش همان جهانی نبود که پیش روی شاعران سنتی چهره می‌نمود. از این رو، در بیان تجربه‌های شاعرانه و توصیف هستی، به واژگان و ترکیبات و صوَر خیالی نیازمند بود که در تاریخ ادب فارسی سابقه نداشته است و خود ِ نیما می بایست آستین بالا بزند و آن‌ها را بیافریند.

بسیارند کسانی که اثبات حضور خود را، در نفی وجود دیگری می‌بینند[۱]. وصله‌ای از این دست، البته که به دکتر شفیعی کدکنی نمی‌چسبد.در ضرورت نقد و سنجشگری هم، بی‌شک جای هیچ «اما» و «چرا»یی نیست. اما، این هم هست که نقدها را «عیاری » است و یا باید باشد.
در سامانه‌ی اینترنتی «خبر گزاری مهر»، تاریخ شنبه ۳۰ خرداد ۱۳۹۴، مقاله‌ای با عنوان «کپی‌برداری نیما از اشعار ناتل خانلری/ شاعری که عادل نبود»[۲]درج شده است. عنوانی که بیانِ مُجمَل و بی‌تَمَجْمُج ِ مقدمه‌ی استاد شفیعی کدکنی، بر کتاب ِ« گزیده‌ی اشعار ناتل خانلری »[۳] است، و پیش و بیش از این، « اتهامی غریب »، به «پیرمردی» است که (به قول زنده یاد محمد مختاری) «همه‌ی هسستی‌اش را به زبان تبدیل کرده است».
گرچه همه‌ی دغدغه‌ی دکتر شفیعی کد کنی، در آن مقدمه [۴]، جا انداختن این ادعا است که نیما از چند شعرِ خانلری تأثیر پذیرفته است.اما، آشکارا می‌بینیم که، تنها صحبت از تأثیر‌پذیری نیما از یک یا چند شعر خانلری در میان نیست، بلکه، در حاشیه‌هایی که ایشان بر متن این ادعا می‌نویسد، ادعاهای دیگری مطرح می‌شود که اهمیت‌اش اگر از متن بیش‌تر نباشد، کم‌تر از آن نیست. درست به همین دلیل، از پرداختن به بسیاری از نکات ِ مطروحه در «مقدمه»ی مذکور، گریزی نیست. به علاوه، مورد دیگری که در آن مقدمه ، نامتعارف می‌آید و (به همین دلیل) سخت حیرت می‎‌آفریند، آهنگ ِکلام و سیاق رویارویی با موضوع مورد بحث است که نه تنها سنخیتی با روال ِمعمول و متعارف در نقد و سنجش‌گری ندارد، بلکه وقار علمی و شأن ادبی دکتر شفیعی کدکنی را هم به پرسش می‌کشد.[۵]

من گرچه قصد پرده‌دری ندارم، اما از آنجا که مستدل کردن آنچه که به دکتر شفیعی کدکنی نسبت داده‌ام، در گرو ارائه‌ی شواهد و دلایل مُتقَن است، چاره‌ای جز این باقی نمی‌ماند که حرف‌های ایشان را باز نویسی کنم و هریک را ، جداگانه و در پیوند با دیگر ادعاها، به‌نقد و سنجش بکشم.

آقای شفیعی کد کنی (در پیشگفتار کتاب ِ مذکور) دغدغه‌ی آن دارد که «حقی» را به «حقدار» برساند و این« حقدار» (که به یقینِ ایشان ، حق‌اش در تاریخ ادب معاصر ایران نادیده گرفته شد) کسی جز زنده یاد ناتل خانلری نیست:

«راستی در برابر حجم انبوه حرف‌هایی که در برابر نیما زده شده‌است و عوامل سیاسی و شخصی را بعدها باید از حق آن بزرگ جدا کرد. برای خانلری هیچ حقی نباید قائل شد؟ هیچ عاقل نپسندد که چنین داوریی داشته باشیم.».  ادامه‌ی خواندن→

1شعرخوانی علی عبدالرضایی

شعر

«از خون جوانان وطن لاله دمیده» . . . . تصنیف از شاعر ملی عارف قزوینی
با صدای سیما مافیها

رسانه در هر شماره یک یا دو تصویر از این تصاویر تاریخی را به‌نظر خواننده‌گان گرامی خواهد آورد.

نقل از مجله‌‌ی مجازی پزشک:

متأسفانه تلاش ما برای ثبت نظام‌یافته و منظم تاریخ‌مان و محافظت از اسناد، خاطرات شفاهی و عکس‌های مهم‌ تاریخی‌مان در مقایسه با تلاش‌های برخی از کشورهای دیگر، بسیار حقیر و ناچیز بوده است.
درست به همین خاطر است که وقتی هر چند وقت یک بار از گوشه‌ای به ناگاه عکس‌های تاریخی کمتردیده شده یا نادیده از ایران می‌بینیم، به هیجان می‌آییم.
عکس‌هایی که در این پست مشاهده می‌کنید از مجله نشنال جئوگرافیک آوریل ۱۹۲۱ انتخاب شده‌اند. این شماره از مجله به تمامی به ایران اختصاص داشت.

                               شکارچی‌ها یک گراز صید کرده‌اند

ادامه‌ی خواندن→