ضایعه‌ی درگذشت استاد ایرج افشار را به مردم و جامعه فرهنگی ایران تسلیت می‌گوییم.
در این رابطه مطلب زیر را عینأ از سایت استاد جلیل دوستخواه در این‌جا نقل می‌کنیم.
***
دیروز خبر بیماری و بستری بودن استاد ایرج افشار را در همین تارنگاشت نشردادم و آرزوی خود و همه‌ی دوستداران فرهنگ ایرانی و ارج گزاران یک عمر کار ِ کارستان ِ این بزرگ مرد ِ روزگارمان را برای بهبود حال او، بیان داشتم. امّا هزار افسوس که امروز نشر ِ خبر درگذشت استاد، کام ِ همه‌ی ِ ایران دوستان را تلخ کرد!
یادش گرامی و راهش پُر رهرو باد!
یکی از آخرین تصویرهای استاد افشار
خبرگزاری ی ِ ایسنا، گزارش زیر را نشرداده است:
.
.
خاموشی استادی در خدمت فرهنگ ايران
نگاهی به زندگی ايرج افشار در پی درگذشتش
نگاهی به زندگی ايرج افشار در پی درگذشتش
ايرج افشار که امروز (چهارشنبه، ۱۸ اسفندماه) در سن ۸۵سالگی از دنيا رفت، در طول زندگی‌اش خدمات فراوان و شايان توجهی را به فرهنگ ايران کرد.
.
به گزارش خبرنگار بخش فرهنگ و ادب خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، افشار که مدتی بود از بيماری رنج می‌برد، از شامگاه ۱۲ اسفندماه در بخش مراقبت‌های ويژه‌ی بيمارستان جم بستری بود.
اين تاريخ‌پژوه، نسخه‌شناس، ايران‌شناس و جهانگرد کتاب‌های زيادی را در حوزه‌های مختلف از خود به جا گذاشته است.
نسخه‌شناسان پيشکسوتی ايرج افشار را استاد بی‌بديل خويش می‌دانند؛ مردی که اگر نبود همت والايش، هم‌اکنون بسياری از نسخه‌های خطی اين ديار در موزه‌ها و ممالک اين‌سو و آن‌سوی دنيا زيور موزه‌ها می‌شدند و آيندگان اين سرزمين از اين‌همه گنجينه بی‌بهره می‌ماندند.
ايرج افشار، فرزند دکتر محمود افشار، متولد ۱۶ مهرماه سال ۱۳۰۴ در تهران بود. آموزش‌های دبستانی و دبيرستانی را در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۴ در دبستان زرتشتيان و شاهپور تجريش و دبيرستان فيروز بهرام سپری می‌کند. همچنين در فاصله سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۵ در سمت مدير داخلی مجله «آينده» فعاليت می‌کند. سال ۱۳۲۸ با ارائه رساله «اقليت‌ها در ايران» از دانشکده حقوق دانشگاه تهران، رشته حقوق قضايی، فارغ‌التحصيل می‌شود؛ درحالی‌که هيچ‌گاه از کسب علم و دانش و انتقال آن به سايران کوتاهی نمی‌کند. همکاری با مجله «جهان نو» به صاحب‌امتيازی حسين حجازی، استخدام در وزارت فرهنگ به‌عنوان دبير دبيرستان‌ها، کتابداری در کتابخانه‌ی دانشکده حقوق به تشويق محسن صبا و محمدتقی دانش‌پژوه، سردبيری مجله «مهر» به صاحب‌امتيازی مجيد موقر، بنيادگذاری مجله «فرهنگ ايران‌زمين» با همکاری محمدتقی دانش‌پژوه، منوچهر ستوده، مصطفی مقربی و عباس زرياب خويی و سردبيری مجله «سخن» به صاحب‌امتيازی پرويز ناتل خانلری، مديريت مجله «کتاب‌های ماه» (نشريه انجمن ناشران که با همکاری مؤسسه انتشاراتی فرانکلين منتشر می‌شد)، قائم‌مقامی موقت مديرعامل بنگاه ترجمه و نشر کتاب، گذراندن دوره آموزشی و تجربی کتابداری يونسکو در اروپا، همکاری در تاسيس «کلوب کتاب» – که بعد «انجمن کتاب» نام گرفت -، تدريس مواد کتابداری در دانش‌سرای عالی وابسته به دانشگاه تهران، مديری و سردبيری مجله «راهنمای کتاب» (به صاحب‌امتيازی: دکتر احسان يارشاطر)، دبيری «انجمن کتاب»، تأسيس «نشريه نسخه‌های خطی» کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (با همکاری محمدتقی دانش‌پژوه)، رياست کتابخانه دانش‌سرای عالی، رياست کتابخانه ملی (تاسيس شعبه ايرانشناسی – ايجاد کتاب‌شناسی ايران و آغاز فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی آن‌جا به‌همت عبدالله انوار)، بازگشت به تدريس در دانش‌سرای عالی، بازگشت به دانشگاه تهران و رياست مرکز تحقيقات کتاب‌شناسی، فهرست‌نگاری مجموعه کتاب‌های چاپی فارسی دانشگاه هاروارد (آمريکا)، مدير فنی دوره کتابداری «شورای خواندنی‌های نوسوادان» (کميسيون ملی يونسکو)، رياست اداره انتشارات و روابط فرهنگی (بعدتر به‌نام اداره انتشارات و روابط کتابخانه‌ها تغيير يافت)، رياست کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، تدريس نهادهای اجتماعی تاريخ ايران در دانشکده علوم اجتماعی، تاسيس مجله «کتابداری» – نشريه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران -، رياست مرکز ملی کتاب وابسته به کميسيون ملی يونسکو، دانش‌ياری و سپس استادی رشته تاريخ (اسناد تاريخی و تاريخ‌های محلی) در دانشکده ادبيات و علوم انسانی دانشگاه تهران، همچنين تدريس در دانشکده علوم تربيتی (نسخه‌های خطی در رشته کتابداری)، مديريت مجله «ايرانشناسی» – نشريه دانشکده ادبيات و علوم انسانی دانشگاه تهران -، دبيری ثابت کنگره تحقيقات ايرانی (نه دوره سالانه)، سرپرستی انتشارات موقوفات دکتر محمود افشار، تاسيس «سازمان کتاب» (به‌طور مستقل)، انتشار مجله «آينده» (از دوره پنجم آن به‌مدت ۱۵ سال)، ايجاد نام‌واره «دکتر محمود افشار» (بعد از مرگ پدر از انتشارات بنياد موقوفات و از جلد يازدهم، نام پژوهش‌های ايرانشناسی بدان داده شد)، تدريس در دانشگاه برن (سوييس)، فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه‌ی ملی اتريش (وين)، و ايجاد «دفتر تاريخ» برای نشر اسناد و رساله‌های کوچک از انتشارات بنياد موقوفات، از فعاليت‌های او بوده است.
ايرج افشار همچنين در طول سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۸۰ در برخی مرکزها عضويت داشته که عبارت‌اند از: انجمن ايرانشناسی (به رياست ابراهيم پورداود و دبيری دکتر محمد معين)، انجمن ايرانی فلسفه و علوم انسانی وابسته به کميسيون ملی يونسکو (از موسسان بوده)، شورای کتابخانه وزارت امور خارجه، کميته تشکيل بايگانی کل کشور از طرف کميسيون ملی يونسکو، شورای کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، شورای «موسسه تحقيق در ادبيات و زبان‌های ايرانی» (وزارت فرهنگ و هنر)، هيات انتخاب کتاب (وزارتخانه‌های فرهنگ – آموزش و پرورش – فرهنگ و هنر)، شورای اجرايی «مرکز تحقيق و معرفی تمدن و فرهنگ ايران» (وزارت فرهنگ و هنر)، هيات موسسان انجمن ايرانی تاريخ علوم و طب، شورای کتابخانه‌های عمومی تهران، کميته جايزه‌ی کتاب سال، انجمن کتابداران ايران، هيات اجرايی «انجمن تاريخ» وابسته به فرهنگستان «زبان و ادب» (دبير آن هم بوده)، هيات امنای کتابخانه‌ی اهدايی مجتبی مينوی به «بنياد شاهنامه»، هيات امنای چاپ آثار سيدمحمدعلی جمال‌زاده سپرده به دانشگاه تهران، نظارت استصوابی خوابگاه اهدايی محمدصادق فاتح به دانشگاه تهران، هيات امنای «بنايد فرهنگ ايران»، شورای عالی «سازمان اسناد ملی ايران» هيات موسسان «انجمن آثار ملی» انجمن ايرانشناسی اروپا، شورای توليت موقوفات دکتر محمود افشار (از متوليان منصوص)، موسسه مطالعات آسيا مرکزی و غربی دانشگاه کراچی (عضو افتخاری بوده)، هيات کارشناسان بنياد ميراث اسلامی (الفرقان – لندن)، هيات ناظران دانش‌نامه ايرانيکا، هيات امنای کتابخانه اهدايی دکتر علی‌اکبر سياسی به دانشگاه يزد، انجمن مطالعات ايرانی در آمريکا (عضو افتخاری بوده)، شورای علمی دايرة‌المعمارف بزرگ اسلامی، شورای عالی مشاوران کتابخانه ملی (ايران)، شورای علمی «نامه بهارستان» (مجله مطالعات و تحقيقات نسخه‌های خطی) و شورای ناظران مجله (ايتاليا).
فرزندان افشار – زنده‌ياد بابک، بهرام، کوشيار و آرش افشار – در کتاب «فهرست موضوعی» (از چاپ‌کرده‌ها و نوشته‌های ايرج افشار) که در سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) در لس‌آنجلس آمريکا توسط انتشارات Printup Graphics منتشر کرده‌اند، فهرست کاملی را از تصحيح‌ها، تاليف‌ها، رساله‌ها و مقاله‌های انجام‌شده توسط پدر در فاصله سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۸۱ ارائه داده‌اند.
«اسکندرنامه»، «انجونامه»، «پرونده صالح»، «گاه‌شماری در ايران قديم»، «رياض‌الفردوس» و «جستارها درباره نسخه خطی» ازجمله نزديک به ۳۰۰ عنوان کتاب منتشرشده‌ی افشار در زمينه‌های تصحيح، تأليف و ترجمه هستند.
______________________________________________
